Αντιπρόσωπος του Συνδέσμου έχει λάβει υποτροφία από την Κυπριακή Δημοκρατία μέσω του European University Institute στην Φλωρεντία με σκοπό την έρευνα του καυτού θέματος των μη εξυπηρετούμενων δανείων στην Κύπρο. Το European University Institute είναι μοναδικό στο είδος του Πανεπιστήμιο που λαμβάνει χορηγία από την Ευρωπαϊκή Ένωση με σκοπό την έρευνα ευρωπαϊκών θεμάτων.
Στα πλαίσια της έρευνας, θα γίνει μια εμπειρική μελέτη των μη εξυπηρετούμενων δανείων στην Κύπρο. Στόχος είναι να διαπιστωθεί πόσα από τα δάνεια που έχουν ταξινομηθεί ως μη εξυπηρετούμενα ως αποτέλεσμα ενός εκ των πιο κάτω λόγων:
-
‘Ανεύθυνος’
δανεισμός, συμπεριλαμβανομένου:
- Του δανεισμού με σκοπό την αγορά και υποθήκευση ακινήτου μικρότερης αξίας από το ύψος του δανεισμού,
- Του δανεισμού σε ξένο συνάλλαγμα,
- Του δανεισμού με σκοπό την αγορά μετοχών ή αξιογράφων της ίδιας Τράπεζας.
- Εφαρμογή καταχρηστικών ορών, με αποτέλεσμα την αύξηση του κόστους του δανεισμού και την επιτάχυνση της αποπληρωμής ενός κατά τα άλλα μακροχρόνιου δανεισμού.
- Άμεση ή έμμεση άρνηση βιώσιμης αναδιάρθρωσης και εμμονή στην άμεση εξόφληση δανείων που εύκολα θα μπορούσαν να είχαν αναδιαρθρωθεί και να κατατάσσονταν ως εξυπηρετούμενα.
Βάσει του υφιστάμενου νομικού πλαισίου στην Κύπρο, τα πιο πάνω δάνεια παρουσιάζονται ως μη εξυπηρετούμενα και οι Τράπεζες προχωρούν σε άμεσα μέτρα ρευστοποίησης των εξασφαλίσεων που παραχωρήθηκαν, όπως υποθήκες, εγγυήσεις κτλ, ανεξαρτήτως αν εκκρεμούν δικαστικές διαδικασίες που άρχισαν είτε από την Τράπεζα Κύπρου είτε από τον δανειολήπτη. Δηλαδή ακόμα και να έχει δίκαιο ο δανειολήπτης, μέχρι το ζήτημα να αποφασιστεί τελεσίδικα από το Δικαστήριο μπορεί να χάσει το σπίτι του, την περιουσία του, να καταστραφεί η επιχείρηση του κτλ. Η κατάσταση που επικρατεί αυτή την στιγμή στην Κύπρο έρχεται σε πλήρη αντίθεση με την ξεκάθαρη νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου που μεταξύ άλλων έχει αποφασίσει υπέρ της προστασίας των Δανειοληπτών σε όλες τις πιο πάνω περιπτώσεις.
Μέσω της πιο πάνω έρευνας θα εξακριβωθεί η αληθινή κατάστασης πραγμάτων. Εάν δοθούν προληπτικές λύσεις προστασίας των δανειοληπτών, αυτό θα ενεργήσει προς το συμφέρον της οικονομίας, αφού:
- Θα μειωθεί η ανάγκη για προβλέψεις μη εξυπηρετούμενων δανείων.
- Θα δοθεί ώθηση στην αγορά μέσω της οικονομικής δραστηριοποίησης μικρομεσαίων επιχειρήσεων και απλών καταναλωτών που αυτή τη στιγμή είναι εγκλωβισμένοι σε ένα δυσβάστακτο δανεισμό και αγωνίζονται να επιβιώσουν λόγω του αυξημένου κόστους που καλούνται να καλύψουν στα δάνεια τους.
- Οι Τράπεζες δεν θα μπορούν πλέον να κρύβουν τα προβλήματα ρευστότητας και αναχρηματοδότησης που αντιμετωπίζουν. Το νομικό πλαίσιο , ως έχει, επιτρέπει στις Τράπεζες να ‘κρύβουν’ τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν. Αυτή ήταν η πάγια πρακτική που οδήγησε στα γεγονότα του 2013, όπου οι Τράπεζες υπερχρέωναν τους δανειολήπτες για να δείχνουν κέρδη και για να καλύψουν ‘τρύπες’, προχωρούσαν στην πώληση αξιόγραφων σε ανυποψίαστο κόσμο και παραχώρηση δανείων με σκοπό την αγορά ιδίων μετοχών αυτών.
Με την σωστή και προληπτική προστασία των δανειοληπτών και των επενδυτών όχι μόνο θα προστατεύονται οικονομικά ευάλωτες ομάδες, αλλά ταυτόχρονα θα εμποδίζονται οι Τράπεζες από το να προβαίνουν στις πιο πάνω πρακτικές για να καλύψουν τα προβλήματα ρευστότητας που αντιμετωπίζουν. Ως αποτέλεσμα θα ξεσκεπάζονται εγκαίρως τα πραγματικά προβλήματα ρευστότητας που τυχόν αντιμετωπίζει μια τράπεζα ούτως ώστε να υπάρχει γρήγορη αντίδραση και αντιμετώπιση από τις εποπτικές αρχές. Στην ουσία η προστασία των δανειοληπτών θα λειτουργήσει και ως εποπτικός έλεγχος της ρευστότητας και κεφαλαιακής επάρκειας των Τραπεζών.
Αν δεν υπάρξει φρένο στην αυθαιρεσία των Τραπεζών η ιστορία θα επαναληφθεί. Καλούμε όλους τους δανειολήπτες που εμπίπτουν σε μια από τις πιο πάνω κατηγορίες, να στείλουν το ιστορικό τους στον Σύνδεσμο ούτως ώστε η περίπτωση τους να συμπεριληφθεί στην εμπειρική ανάλυση των δεδομένων.
Κώστας Μελάς
Πρόεδρος ΣΥ.ΠΡΟ.ΔΑ.Τ